Dr.Ramazan KONUŞ – Veteriner Hekim
Yıldıray ELİK – Veteriner Hekim
Mastitis her ne sebeple olursa olsun “memelerin iltihaplanması” durumudur. Süt endüstrisinin en büyük sorunlarından biri olan mastitis, süt veriminin azalması, artan ilaç, veteriner hekim masrafları ve hayvanların damızlık dışı bırakılmasıyla önemli ekonomik kayıplara sebep olmaktadır. Mastitis çok sayıda mikroptan kaynaklanabilir ve iki şekilde karşımıza çıkabilir. Bunlardan memede gözle görülür değişikliklere yol açan ve fark edilmesi kolay olanı klinik mastitis diye adlandırılır. Klinik mastitiste memede şişlik, ateş, ağrı ve sertlik gibi tipik iltihap belirtileri oluşur. Mastitisin diğer şekli olan subklinik mastitiste ise bu belirtiler fark edilemez, yani gizli bir şekilde seyreder. Gizli seyretmesi kimi zaman tek bir hayvan için düşünürsek belirgin olmayan ekonomik kayıplara yol açabildiği gibi toplamda çok büyük ekonomik zararlara yol açmaktadır. Bu sebeple mastitis her zaman ekonomik risk oluşturma potansiyeli bakımından ciddiye alınmalıdır. Gerek koruyucu tedbirler alınarak, gerek rutin testlerle takibini yaparak gerekse de risk oluşturan faktörlerin eliminasyonu ile mastitisin önüne geçilebilir.
Zaman zaman çeşitli ülkelerde mastitis ekonomik açıdan araştırmalar yapılarak değerlendirilmektedir. Ülkemizde henüz bu konuda kapsamlı bir çalışma yapılmamış olsa da şimdiye kadar yapılmış araştırmalar mastitisin yol açtığı ekonomik kayıpların anlaşılmasında bize yeteri kadar ışık tutmaktadır. Bilmemiz gereken en önemli şey; mastitisin çok önemli zararlara yol açtığıdır. Bu zararlara süt veriminin azalması, artan ilaç, veteriner hekim masrafları ve hayvanların damızlık dışı bırakılması gibi çok yönlü etkilerle yol açar. Hayvancılık bakımından gelişmiş ülkelerde bile yapılan araştırmalarda görülmüştür ki mastitis işletmelerde ortalama %30 civarlarında seyretmektedir. Bu rakam totalde ülke hayvancılık endüstrisi için korkutucu boyutlarda ekonomik zararlara yol açar. Ülkemiz için değerlendirecek olursak çok daha fazla bir oranla karşılaşacağımız aşikardır. Mastitis dolayısıyla harcanan para ve ortaya çıkan ekonomik kayıp, esas olarak süt üretimindeki azalma, ilaç ve veteriner hekim masrafları ile işçilik giderleri ve ayıklama nedeniyle oluşmaktadır.
